Zande

Słowo azande oznacza “ludzie, którzy posiadają dużo ziemi”. Odnosi się to do ich historii jako zwyciężających wojowników. Zande wyemigrowali w XVIII wieku z Sudanu do północnej części Demokratycznej Republiki Konga, osiedlając się nad brzegiem rzeki Uele. Mieszkają także w Republice Środkowoafrykańskiej i Sudanie. Zajmują region sawanny i lasu i podobnie jak Mangbetu, mężczyźni Zande polują i łowią ryby, podczas gdy kobiety zajmują pola. Pod względem politycznym ta grupa etniczna, licząca 750 000 ludzi, jest rządzona przez króla z następczą tronem, przechodzącą do jego najstarszego syna, podczas gdy młodsi rządzą prowincjami królestwa. Zande rządzili różni członkowie jednej królewskiej dynastii, Avangary. Królewski mecenat był istotny w rozwoju i przemieszczaniu się sztuki w tym obszarze. Strukturę polityczną równoważy tajne stowarzyszenie mani, utworzone pod koniec XIX wieku.

Rzeźby Zande przedstawiają przodków lub postacie zwierząt o uproszczonych cechach i powiększonych głowach. Stowarzyszenie Mani celebruje wagę kobiety i używa statuetki zwanej yanda. Te posągi kojarzą się z najwyższą rangą tajnego społeczeństwa mani. Liczby chronią członków społeczeństwa przed niebezpieczeństwami związanymi z chorobą, polowaniem, złymi duchami itp. Zwykle postacie kobiece są wykonane z drewna lub wypalanej gliny; Figury yandy często noszą dodatki, takie jak obroże, wisiorki i monety. Szef społeczeństwa napełniał Yandę swoją mocą, dmuchając dymem i pocierając ją pastą. Głowa w kształcie piramidy, prosta w formie, ma twarz w kształcie rombu, wystające oczy i często żelazne pierścienie w uszach i nosie. Tułów i szyja są cylindryczne lub prostokątne, a końce krótkie. Jego kontury są kanciaste i abstrakcyjne. W niektórych północnych rejonach Zande wzniesiono duże słupowate figury. Liczby te mogły funkcjonować jako poważne markery, powszechny wzór dla wschodniej Afryki i południowego Sudanu. Znane są również postaci związane z macierzyństwem, podobnie jak stylizowane i wyrafinowane przedmioty: podpórki na szyję, muchy, rogi z kości słoniowej i instrumenty muzyczne, takie jak bębny, sanktuaria i zakrzywione harfy ozdobione główką i zakończone parą nóg. Maski są rzadkie.